École des chartes » ELEC » Cartulaires d'Île-de-France » Saint-Martin-des-Champs » Tome 3 » XIII. — Actes concernant Saint-Martin-des-Champs sous le règne de Philippe-Auguste (1180-1223). » Paris, Saint-Martin-des-Champs, janvier 1201, n. st.

La communauté de Saint-Martin notifie au Chapitre de Cluny le choix fait par l'abbé [Hugues V] du chambrier Guillaume pour succéder au prieur Robert qui venait de mourir ; elle prie le prieur et le couvent de Cluny de s'associer à ce choix.

  • A Original B. N. Nouvelles acquisitions latines 2277, nº 1. Ce document porte au dos : « Quod Willelmus, camerarius Sancti Martini de Campis, ibidem factus est prior ex gratia, cum deberet fieri in capitulo Cluniacensi. »
  • a Bruel, Chartes de Cluny, nº 4383, t. V, p. 742.
  • b Recueil des chartes et documents de l’abbaye de Saint-Martin des Champs, monastère parisien, éd. Joseph Depoin, Ligugé, 1913-1921.
D'après b.

Venerabilibus et karissimis patribus et fratribus L. priori et sacro conventui Cluniacensi, fratres sui et conservi in Domino monachi ; qui apud Sanctum Martinum de Campis morantur, salutem et sinceram in Domino devotionem. Priore nostro, devoto filio vestroR[oberto], viam universe carnis ingresso, tenebamur quidem, ex antiqua institutione Cluniacensis ecclesie et consuetudine inter vos et prioratus vestros hactenus observata, mittere, sicut et mittebamus, nuntios ad dominum abbatem et vos, pro obtinendo Priore. Verum cum nuntii nostri, H[ugo] supprior et R[icherius] sacrista noster, Her[bertus] de Gornaio et L[eodegarius] de Silvanectis priores, et A[ ] subcamerarius, essent in itinere constituti, invenerunt juxta Longum Pontem domnum Abbatem ad nostram ecclesiam accedentem. Qui, audita desolatione nostra, ad nos properavit accedere et ecclesie nostre, ne mora ad se periculum traheret, sicut ad eum pertinet, providere Priorem. Itaque nulla nostra electione, nominatione vel peticione de certa persona precedente, sine etiam nostro ab initio vel ex postfacto requisito consensu, quippe qui nichil horum penitus in ordinatione Prioris habemus, prefatus domnus Abbas, divino ductus consilio, pro sue voluntatis arbitrio, nobis priorem instituit domnum Willelmum, qui in ecclesia nostra camerarii officium exequebatur, virum providum et ecclesie Cluniacensi fidelem admodum et devotum, eique in capitulo nostro Prioris injunxit officium, quod utique erat, nisi de gratia ipsius Abbatis pensata utilitate nostre ecclesie processisset, cum vestro consilio in Cluniacensi capitulo de quo mallet monacho, faciendum. Quia igitur pia consideratione provocatus domnus Abbas nobiscum fecit hanc gratiam, rogamus vos per misericordiam Dei quatinus hoc habere velitis acceptum, in quo nostris pepercit laboribus et expensis, nec juri et dignitati Cluniacensis ecclesie in aliquo derogavita.

Actum et recitatum publice in capitalo Sancti Martini .


a Ce document a pour objet de calmer les susceptibilités du Chapitre de Cluny, qui, contrairement aux précédents, n'a pas été associé au choix fait, molu proprio, par l'Abbé, du nouveau prieur des Champs. Les moines de la communauté parisienne se déclarent satisfaits de ce choix et en demandent la confirmation. C'est donc par méprise que la Gallia christiana (VII, 525) résume ainsi cette affaire ; « Guillelmus II. Martiniani monasterii camerarius erat, quando per obitum Roberti ab Hugone abbate Cluniacensi, tunc Parisius commorante, prior ejusdem loci nominatus fuit, irrequisito monachorum consensu, qui ea de re apud L..., priorem et conventum Cluniacensem conquesti sunt. Isti vero anno 1200 rogaverunt Martinenses monachos, ut id acceptum haberent. »