École des chartes » ELEC » Cartulaires d'Île-de-France » Saint-Martin-des-Champs » Tome 3 » XIII. — Actes concernant Saint-Martin-des-Champs sous le règne de Philippe-Auguste (1180-1223). » 1er janvier ou 19 avril 1215 - 1er janvier ou 10 avril 1216

Pierre II, évêque de Paris, approuve l'institution d'une chapellenie à l'autel de Saint-Philippe et Saint-Jacques, fondée dans l'église de Champigny-sur-Marne par le sous-chantre Pierre et son frère Jean, curé de Bougival, sous le pontificat d'Eudes.

  • A Original perdu.
  • B Copie collationnée du 13 mars 1489, signée « Tostée « avec paraphe, Arch. nat., L 876, nº 8.
  • a Recueil des chartes et documents de l’abbaye de Saint-Martin des Champs, monastère parisien, éd. Joseph Depoin, Ligugé, 1913-1921.
D'après a.

P[etrus], Dei gratia Parisiensis episcopus, omnibus Xristi fidelibus ad quos presentes littere pervenerint, salutem in Domino. Notum facimus universis quod, cum dilecti nostri Petrus, Parisiensis ecclesie succentor, et Johannes, presbiter Bachivallis, fratres, instituissent perpetuam cappellaniam in ecclesia de Campiniaco64 ad altare sanctorum apostolorum Philippi et Jacobi, de consensu et voluntate Odonis, bone memorie predecessoris nostri, et presbiter [i] parochialis, tandem accedentes ad nos, humiliter pecierunt ut institutionem illam confirmaremus in hunc modum : scilicet ut cappellania dicti altaris nulli conferatur nisi presbitero ordinato, vel infra annum in presbiterum ordinando. Interim aut medietatem fructuum vel aliam competentem porcionem per episcopum Parisiensem percipiet cappellanus qui altari deserviet ad succursum. Residuum totum in augmentum cappellanie, de mandato et consciencia episcopi Parisiensis, per presbiterum loci implicabitur. Quod si elapso anno ille cui fuerit beneficium collatum, non fuerit ordinatus in presbiterum, liceat Priori Sti Martini qui pro tempore fuerit, ad cujus donationem dictum altare pertinet, vel episcopo Parisiensi si Prior negligens fuerit, dictam cappellaniam alteri, cuicumque voluerit, sine contradictione qualibet conferre. Sciendum autem quod cappellanus qui memorato altari deserviet, pro animabus predictorum fratrum et parentum, et benefactorum suorum, singulis diebus privatis, quando poterit, missam pro fidelibus tenebitur celebrare ; diebus autem dominicis, de Sancto Spiritu, et festivis novem lectionum, de festo, et sabbato, de beata Maria virgine, eidem cappellano celebrare licebit. Ita quod in eadem missa pro fidelibus defunctis, specialem collectam dicere tenebitur que sic incipit : « Fidelium Deus omnium... » Preterea statutum est quod cappellanus hujus altaris in ecclesia de Campiniaco residenciam facere et cothidianis officiis bona fide interesse tenebitur, et hoc ipsum in sua institutione jurabit. Statutum est etiam ut parrochiam de Campiniaco sive aliam, sive aliud beneficium, ad firmam nunquam possit habere. Sed si forte ex competenti necessitate per unum diem vel paucos dies, presbiter parrochialis absens fuerit, cappellanus tenebitur succurrere parrochie, dum tamen presbiter parochialis residentiam faciat in parrochia dicta. Jurabit etiam sepedictus capellanus fidem presbitero parochiali qui pro tempore fuerit super rebus ad jus parochiale pertinentibus et quod, in oblationibus sibi in ecclesia factis, nichil percipiet nisi de voluntate presbiteri parochialis ; tamen presbiter parochialis singulis diebus quibus celebrabit, unam candelam in missa eidem tenebitur exhibere. In legatis autem que fient capellanoa, medietatem percipiet presbiter parochialis, nisi forte vel predia aliqua vel redditus, vel pecunia ad emendos redditus eidem capellano data fuerint ad augmentum reddituum sue capellanie, que ad eamdem capellaniam integre pertinebunt. Adjectum est eciam quod neque missam neque aliud officium in ecclesia de Campiniaco poterit predictus capellanus publice decantare, donec presbiter parochialis missam suam celebraverit, nisi de consensu et licentia ipsius presbiteri parochialis. Et quicumque ad istam cappellaniam presentatus fuerit, hanc institutionem se serviturum in sua institutione jurabit. Ad hujus autem sustentationem cappellani ista sunt assignata apud Campiniacum : circiter quatuordecim arpenna prati et unum arpentum vinee et unum duplarium vini, et domus juxta ecclesiam, et decem solidi de incremento census Parisius super domo que fuit Odonis de Sancto Mederico. Hanc igitur institutionem presenti scripto, sigilli nostri impressione munita, confirmamus. Statuimus eciam ut quicumque capellanus hujus altaris cesserit vel decesserit, si habeat unde debita sua possit persolvere, fructus colligendib suo cedent successori. Si autem non habuerit unde debita sua persolvere possit, et usque vixerit vel capellaniam tenuerit, medietatem fructuum illius anni colligendo percipiet et successor illius alteram medietatem habuerit.

Actum quintodecimo.


64 Saint-Pierre de Chaillot, compris dans Paris. - Champigny-sur-Marne, ca. Nogent-sur-Marne, ar. Sceaux.
a sicut B.
b alligendi B.